In het kader van het cognitieve onderzoek is het soms nodig om de prestaties op de verschillende cognitieve domeinen te analyseren. Bijvoorbeeld om de diagnose te kunnen stellen of om de mate van ernst vast te stellen. In deze gids vind je suggesties voor tests voor het in kaart brengen van executieve functies, verwerkingssnelheid en visueel-ruimtelijke vaardigheden. Drie gebieden waarvan is vastgesteld dat ze bijzonder belangrijk zijn bij de cognitieve ontwikkeling van kinderen.

Het beoordelen van het cognitief functioneren bij kinderen is een complex proces voor clinici . Verschillende stoornissen hebben dezelfde symptomen, omgevingsfactoren kunnen de interpretatie van testresultaten bemoeilijken of in sommige gevallen is er een gebrek aan geschikte tests. In dit artikel vind je informatie over veelvoorkomende uitdagingen waar psychologen me te maken krijgen bij het meten van cognitieve vaardigheden en suggesties voor recente publicaties die ondersteuning kunnen bieden bij het diagnostisch onderzoek.

"Hoe meer het emotionele welzijn wordt belast, hoe groter de kans dat latente problemen - zoals dyslexie of ADHD – de kop opsteken." - Dr. André Rietman Lees het interview met Dr. André Rietman waar hij ingaat op het belang van het in kaart brengen van emotioneel welzijn op school, hoe omgevingsstimuli het gedrag van leerlingen in de klas kunnen beïnvloeden en hoe onderwijsprofessionals kinderen en jongeren kunnen ondersteunen bij emotionele problemen op school.

De populariteit van de MMPI-2 en de MMPI-2-RF lijkt in het laatste decennium te zijn afgenomen. Dit dalende gebruik komt hoogstwaarschijnlijk door verschillende beperkingen van de MMPI-2. In reactie op de beperkingen van de MMPI-2 is eerst de MMPI-2-RF ontwikkeld en daarna de MMPI™-3. In dit whitepaper wordt de MMPI™-3 beschreven en worden de voordelen van de MMPI™-3 toegelicht. Een van de voordelen die met name aan bod zal komen, is de aansluiting van de MMPI™-3 op het invloedrijke HiTOP model.

Om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de verschillende cognitieve functies worden er bij een NPO verschillende tests afgenomen. In dit artikel wordt specifiek ingegaan op de cognitieve functies geheugen en executief functioneren. Wat verstaan we precies onder het geheugen en wat onder het executief functioneren? Met welke instrumenten kun je deze cognitieve functies betrouwbaar in kaart brengen? En waarom is het belangrijk om het geheugen en het executief functioneren beide in kaart te brengen tijdens een NPO?

Het is inmiddels duidelijk dat er meerdere beperkingen kleven aan de MMPI-2, waaronder de leeftijd van het instrument (1989). Het alternatief is de MMPI-2 Restructured Form (MMPI-2-RF), de herziene versie van de MMPI-2. In dit artikel worden de geschiedenis, de ontwikkeling en de psychometrische eigenschappen van de MMPI-2-RF besproken. Ten slotte worden de MMPI-2 en MMPI-2-RF tegen elkaar afgezet.

Hoewel de DSM al jarenlang geldt als de gouden standaard voor het classificeren van psychische stoornissen, heeft het meerdere beperkingen. Een alternatief is het HiTOP model, een dimensioneel en wetenschappelijk onderbouwd model voor het beschrijven van psychopathologie en persoonlijkheid. In dit artikel wordt de kritiek op de huidige classificatiesystemen besproken en wordt het HiTOP model als alternatief geïntroduceerd.

In de loop van de 20e eeuw lieten de prestaties van de populatie op intelligentietests een progressieve toename zien in verschillende delen van de wereld. Professor James Flynn heeft als eerste onderzoek gedaan naar en bewijs geleverd voor deze theorie, waardoor het fenomeen nu wereldwijd bekend staat als het "Flynn-effect". In deze whitepaper wordt de meest recente stand van zaken rondom het Flynn-effect besproken. Er wordt onder andere uitgelegd wat het Flynn-effect precies is, wat de oorzaak van dit effect is en welke invloed het Flynn-effect heeft op de ontwikkeling van psychologische tests.

Bij de doelgroep mensen met een verstandelijke beperking worden regelmatig de vragenlijsten AVZ, DVZ, SGZ, SMZ, SRZ en TVZ gebruikt. Deze instrumenten zijn al behoorlijk verouderd. Een up-to-date alternatief voor deze vragenlijsten is de Vineland-3-NL Adaptive Behavior Scales 3th Edition – Nederlandstalige bewerking (Vineland-3-NL). De Vineland-3-NL brengt adaptief gedrag in kaart op de kerndomeinen Communicatie, Dagelijkse vaardigheden en Sociale vaardigheden en relaties. Naast de drie kerndomeinen zijn er nog twee optionele domeinen die afgenomen kunnen worden; Motoriek en Probleemgedrag. In deze whitepaper wordt op schaal- en itemniveau een vergelijking gemaakt tussen de verouderde instrumenten en de Vineland-3-NL.

De Vineland Adaptive Behavior Scales 3th Edition– Nederlandstalige bewerking (Vineland-3-NL) is een instrument om adaptief gedrag in kaart te brengen op de domeinen Communicatie, Dagelijkse Vaardigheden, Sociale Vaardigheden en Relaties, Motoriek en Probleemgedrag. De Vineland-3-NL (Sparrow, Cicchetti & Saulnier, 2021) bestaat uit verschillende vragenlijsten, is geschikt voor alle leeftijden en is beschikbaar in zowel een uitgebreide als verkorte versie. Het instrument is een Nederlandstalige bewerking van de Amerikaanse Vineland-3 en wordt uitgegeven met Amerikaanse normen. In deze whitepaper wordt uitgebreide informatie gegeven over de Vineland-3-NL.